Kapangidwe kachilengedwe kopezeka mu sitiroberi ndi zipatso zina ndi ndiwo zamasamba zitha kuthandiza kupewa matenda a Alzheimer's ndi matenda ena okhudzana ndi ukalamba, kafukufuku watsopano akuwonetsa.
Ofufuza ochokera ku Salk Institute for Biological Studies ku La Jolla, CA, ndi anzawo adapeza kuti kuchiza zitsanzo za mbewa za ukalamba ndi fisetin zinapangitsa kuchepetsa kuchepa kwa chidziwitso ndi kutupa kwa ubongo.
Wolemba kafukufuku wamkulu Pamela Maher, wa Cellular Neurobiology Laboratory ku Salk, ndi anzawo posachedwapa adanenanso zomwe apeza mu The Journals of Gerontology Series A.
Fisetin ndi flavanol yomwe ilipo mu zipatso ndi ndiwo zamasamba zosiyanasiyana, kuphatikizapo sitiroberi, ma persimmons, maapulo, mphesa, anyezi, ndi nkhaka.
Sikuti fisetin imangokhala ngati utoto wa zipatso ndi ndiwo zamasamba, koma kafukufuku wasonyezanso kuti mankhwalawa ali ndi antioxidant katundu, kutanthauza kuti angathandize kuchepetsa kuwonongeka kwa maselo chifukwa cha ma radicals aulere.Fisetin yasonyezedwanso kuchepetsa kutupa.
Kwa zaka 10 zapitazi, Maher ndi anzake achita kafukufuku wambiri wosonyeza kuti antioxidant ndi anti-inflammatory properties za fisetin zingathandize kuteteza maselo a ubongo ku zotsatira za ukalamba.
Kafukufuku wina wotere, wofalitsidwa mu 2014, anapeza kuti fisetin inachepetsa kukumbukira kukumbukira kwa mbewa za matenda a Alzheimer's.Komabe, phunzirolo linayang'ana kwambiri za zotsatira za fisetin mu mbewa zomwe zili ndi Alzheimer's, zomwe ochita kafukufuku amawona kuti zimangotengera 3 peresenti ya matenda onse a Alzheimer's.
Pa kafukufuku watsopano, Maher ndi gulu adafufuza kuti adziwe ngati fisetin ikhoza kukhala ndi phindu pa matenda a Alzheimer's, omwe ndi ofala kwambiri omwe amayamba ndi zaka.
Kuti akwaniritse zomwe apeza, ofufuzawo adayesa fisetin mu mbewa zomwe zidapangidwa kuti zikalamba msanga, zomwe zidapangitsa kuti pakhale mtundu wa mbewa wa matenda a Alzheimer's sporadic.
Pamene mbewa zokalamba msanga zinali ndi miyezi itatu, zinagawidwa m'magulu awiri.Gulu lina linadyetsedwa mlingo wa fisetin ndi chakudya chawo tsiku lililonse kwa miyezi 7, mpaka anafika msinkhu wa miyezi 10.Gulu lina silinalandire mpanda.
Gululo likufotokoza kuti pa miyezi ya 10, thupi ndi chidziwitso cha mbewa zinali zofanana ndi za mbewa za zaka ziwiri.
Makoswe onse anali kuyesedwa mwachidziwitso ndi kakhalidwe mu kafukufukuyu, ndipo ofufuzawo adawunikanso mbewa za milingo ya zolembera zomwe zimalumikizidwa ndi kupsinjika ndi kutupa.
Ofufuzawa adapeza kuti mbewa za miyezi ya 10 zomwe sizinalandire fisetin zimasonyeza kuwonjezeka kwa zizindikiro zomwe zimagwirizanitsidwa ndi kupsinjika maganizo ndi kutupa, ndipo zinachitanso zoipitsitsa kwambiri m'mayesero a chidziwitso kusiyana ndi mbewa zomwe zinachitidwa ndi fisetin.
Muubongo wa mbewa zosagwiritsidwa ntchito, ofufuzawo adapeza kuti mitundu iwiri ya ma neuron omwe nthawi zambiri amakhala odana ndi kutupa - astrocytes ndi microglia - kwenikweni anali kulimbikitsa kutupa.Komabe, izi sizinali choncho kwa mbewa za miyezi 10 zomwe zimathandizidwa ndi fisetin.
Kuphatikiza apo, ofufuzawo adapeza kuti machitidwe ndi chidziwitso cha mbewa zomwe adalandirazo zinali zofanana ndi za mbewa za miyezi ya 3 zomwe sizimathandizidwa.
Ofufuzawo akukhulupirira kuti zomwe apeza zikuwonetsa kuti fisetin ikhoza kuyambitsa njira yatsopano yodzitetezera ku Alzheimer's, komanso matenda ena okhudzana ndi ukalamba.
"Kutengera ntchito yathu yomwe tikupitilira, tikuganiza kuti fisetin ikhoza kukhala yothandiza ngati njira yopewera matenda ambiri obwera chifukwa cha ukalamba, osati matenda a Alzheimer's okha, ndipo tikufuna kulimbikitsa kuphunzira mozama," akutero Maher.
Komabe, ochita kafukufukuwo amawona kuti mayesero achipatala a anthu amafunika kuti atsimikizire zotsatira zawo.Iwo akuyembekeza kuti agwirizane ndi ofufuza ena kuti akwaniritse zosowazi.
“Mbewa si anthu ayi.Koma pali kufanana kokwanira komwe tikuganiza kuti fisetin ikuyenera kuyang'anitsitsa, osati kokha pa chithandizo cha AD [matenda a Alzheimer's] komanso kuchepetsa zina mwa zidziwitso zokhudzana ndi ukalamba, makamaka."
Nthawi yotumiza: Apr-18-2020